W dniu 25 lipca Rada Unii Europejskiej przyjęła nowe przepisy mające na celu zmniejszenie zużycia energii końcowej na szczeblu UE o 11,7% w 2030 r. Aby osiągnąć ten cel, państwa członkowskie będą mogły skorzystać z elastycznych rozwiązań.
Państwa członkowskie wspólnie doprowadzą do ograniczenia w 2030 r. zużycia energii końcowej o co najmniej 11,7% w porównaniu z prognozami zużycia energii na 2030 r. sporządzonymi w 2020 r. Oznacza to, że obowiązywać będzie pułap zużycia energii końcowej w UE wynoszący 763 mln ton ekwiwalentu ropy naftowej, a w przypadku zużycia pierwotnego – 993 mln ton ekwiwalentu ropy naftowej.
Pułap zużycia energii końcowej będzie wiążący dla państw członkowskich łącznie, natomiast docelowy poziom zużycia energii pierwotnej będzie orientacyjny. Zużycie energii końcowej odpowiada energii zużytej przez użytkowników końcowych, natomiast zużycie energii pierwotnej obejmuje również to, co jest wykorzystywane do produkcji i dostaw energii.
Wkłady krajowe i wypełnianie luk
Do osiągnięcia ogólnego celu UE przyczynią się wszystkie państwa członkowskie. Określą orientacyjne krajowe wkłady i trajektorie na rzecz osiągnięcia tego celu w swoich zintegrowanych krajowych planach w dziedzinie energii i klimatu (KPEiK). Projekty zaktualizowanych KPEiK miały być przedstawione w czerwcu 2023 r., a ostateczne plany zostaną przedstawione w 2024 r.
Wzór na obliczenie wkładu krajowego w realizację tego celu (określony w załączniku I do wniosku) będzie miał charakter orientacyjny – będzie można od niego odejść o 2,5%.
Komisja obliczy, czy wszystkie wkłady sumują się do ogólnego celu 11,7%, a jeśli nie, skoryguje wkłady, które są niższe niż byłyby, gdyby zastosowano wzór (tzw. mechanizm wypełniania luk).
Wzór ten opiera się m.in. na energochłonności, PKB na mieszkańca, rozwoju odnawialnych źródeł energii i potencjale oszczędności energii.
Oszczędności energii
Roczny cel w zakresie oszczędności energii w odniesieniu do zużycia energii końcowej będzie stopniowo wzrastał w latach 2024–2030. W tym okresie państwa członkowskie zapewnią nowe roczne oszczędności wynoszące średnio 1,49% zużycia energii końcowej, aż do osiągnięcia 31 grudnia 2030 r. poziomu 1,9%.
W obliczeniach dotyczących celu państwa członkowskie mogą uwzględniać oszczędności energii zrealizowane dzięki środkom politycznym podejmowanym na podstawie obowiązującej i zmienionej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków; środkom wynikającym z unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (w przypadku instalacji oraz budynków i transportu); nadzwyczajnym środkom w zakresie energii.
Sektor publiczny
Nowe przepisy nakładają specjalne zobowiązanie na sektor publiczny – ma on osiągnąć roczne ograniczenie zużycia energii wynoszące 1,9%. Obowiązkowi temu nie podlegają transport publiczny i siły zbrojne. Ponadto państwa członkowskie będą zobowiązane, by co roku zapewniać renowację co najmniej 3% całkowitej powierzchni budynków należących do organów publicznych.
Dyrektywa została formalnie przyjęta. Następnie ukaże się w Dzienniku Urzędowym UE, a jej przepisy wejdą w życie 20 dni później.
Projekt zmiany dyrektywy o efektywności energetycznej dotyczy – wraz z innymi projektami – aspektu energetycznego transformacji klimatycznej UE w ramach pakietu „Fit for 55”. Komisja przedstawiła pakiet „Fit for 55” 14 lipca 2021 r. Ma on dostosować unijne przepisy klimatyczno-energetyczne do celu, który zakłada osiągnięcie do 2050 r. neutralności klimatycznej oraz zmniejszenie do 2030 r. emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% w porównaniu z poziomami z 1990 r. Pakiet składa się z powiązanych ze sobą projektów nowelizujących istniejące akty prawne albo ustanawiających nowe inicjatywy w wielu różnych obszarach polityki i sektorach gospodarki.
Ponadto, w ramach planu REPowerEU, 18 maja 2022 r. Komisja zaproponowała szereg dodatkowych ukierunkowanych zmian w dyrektywie o efektywności energetycznej, by uwzględnić niedawne zmiany w krajobrazie energetycznym. Elementy tego projektu były przedmiotem procesu negocjacji międzyinstytucjonalnych między Radą a Parlamentem.
Obecna dyrektywa o efektywności energetycznej, która obowiązuje od grudnia 2018 r., ustala cel polegający na ograniczeniu na poziomie UE zużycia zarówno energii pierwotnej, jak i końcowej do 2030 r. o 32,5% w porównaniu z prognozami zużycia energii na 2030 r. sporządzonymi w 2007 r.
Dyrektywa została formalnie przyjęta. Następnie ukaże się w Dzienniku Urzędowym UE, a jej przepisy wejdą w życie 20 dni później.
Źródło: UE
