Funkcja ściemniania oświetlenia ma znaczny wpływ na wzrost popytu na lampy LED. W artykule zamieszczonym w numerze 2/2017 kwartalnika Oświetlenie LED opisana została starsza metoda ściemniania lamp żarowych oraz nowoczesna metoda stosowana do lamp LED, która może zniwelować niedociągnięcia niektórych zastosowań.
Lampy LED to kolejna generacja źródeł światła o szerokim zakresie zastosowań, obejmującym oświetlenie mieszkań/domów, budynków komercyjnych, ulic itd. Zalety wynikające ze stosowania lamp LED zamiast źródeł żarowych obejmują także oszczędności energii, które można jeszcze bardziej zoptymalizować, stosując funkcję ściemniania. Spowoduje to nie tylko znaczne obniżenie rachunków za energię elektryczną, lecz także wniesie nowe doznania estetyczne wynikające ze stosowania urządzeń ściemniających, np. stworzenie w danym pomieszczeniu/pokoju atmosfery, która ma wpływ na zachowania użytkownika. Dzięki temu przykładowo użytkownicy lubią spędzać więcej czasu w swoich mieszkaniach, a klienci robią większe zakupy. Czasami pomieszczenie o obniżonym natężeniu oświetlenia może odgrywać rolę w terapii medycznej.
Porównanie metod ściemniania oświetlenia – żarówki tradycyjne i lampy LED
Pierwsza metoda ściemniania oświetlenia w przypadku żarówek tradycyjnych zakłada zmianę kształtu fali wejściowego prądu przemiennego przy użyciu półprzewodnika. Wynika to z zależności, że światło emitowane przez żarówkę tradycyjną jest proporcjonalne do kwadratu wejściowego napięcia skutecznego. Ściemniacz z kontrolowanym kształtem fali prądu przemiennego zapewnia szeroki zakres napięcia skutecznego poprzez usunięcie danej części fazy fali o kształcie sinusoidalnym. Metoda ta jest określana jako nacinanie fazy i stanowi ona bezpieczne oraz niedrogie rozwiązanie do ściemniania oświetlenia. Rozwój technologii sterowania oświetleniem skutkował powstaniem kilku innych metod ściemniania oświetlenia, które są obecnie dostępne na rynku i zostały zaprojektowane z myślą zarówno o żarówkach tradycyjnych, jak i lampach LED.
Najprostsze metody ściemniania oświetlenia obejmują zastosowanie rezystora lub potencjometru. Podczas nacinania fazy mamy do czynienia z liniową i logarytmiczną reakcją w odniesieniu do nastaw rezystancji. Zwykle rezystory logarytmiczne są stosowane częściej w rozwiązaniach do ściemniania lamp LED, ponieważ ludzkie oko jest poddawane reakcji logarytmicznej. Wadą tego rozwiązania jest trudność doboru odpowiedniej wartości rezystancji, ponieważ prąd przepływający przez rezystor ściemniający pochodzi ze sterowników LED, które mogą różnić się od siebie w zależności od ich producenta. W wyniku tego opracowywane są potencjometry elektroniczne, których zadaniem jest zastąpienie rezystorów ściemniających. (Całość artykułu w nr 2/2017 Oświetlenie LED).
