Promieniowanie UVC jest znanym środkiem do dezynfekcji powietrza, wody i powierzchni. Jest szeroko stosowane przez naukowców1 od ponad 40 lat. Wszystkie badane do tej pory bakterie i wirusy (wiele setek na przestrzeni lat, w tym różne koronawirusy) reagują na promieniowanie UVC, które ma silne właściwości biobójcze2.
Promieniowanie UVC niszczy lub dezaktywuje mikroorganizmy (wirusy, bakterie, zarodniki bakterii, pleśni, grzyby i in.) tak, że nie mogą się one już rozmnażać (DNA nie może się replikować).
Mikroorganizmy są prymitywnymi formami życia. Każdy mikroorganizm ma swój cykl życia i wymiar, co oznacza, że każdy mikroorganizm potrzebuje innej dawki UVC do jego dezaktywacji i silnie zależy to od etapu jego cyklu życia. Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie dobranie mocy zainstalowanej UVC oraz właściwe rozmieszczenie urządzeń do dezynfekcji w pomieszczeniu.
Odpowiednio dobrana moc promienników UVC i czas napromieniowania pozwalają na uzyskanie dezynfekcji pomieszczenia na poziomie 99,9%. Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że promieniowanie UVC wykorzystywane jest do dezynfekcji pomieszczeń, a nie do ich sterylizacji.
Niewłaściwe jest więc określenie, jakie spotyka się na rynku, że oferuje się urządzenia do sterylizacji pomieszczeń. Pojęcie sterylizacji odnosi się do każdego procesu, który eliminuje, usuwa, zabija lub dezaktywuje wszystkie formy życia (w szczególności odnoszące się do mikroorganizmów). Sterylizacja różni się od dezynfekcji, sanityzacji i pasteryzacji, ponieważ metody te zmniejszają, a nie eliminują wszystkie obecne formy życia i czynniki biologiczne. Wykorzystanie promieniowania UVC jest jednym z najbardziej efektywnych sposobów dezynfekcji.
Signify jest liderem technologii UV od wielu lat i ma udokumentowane osiągnięcia w zakresie opracowywania innowacyjnych produktów i zastosowań wykorzystujących promieniowanie UVC.
Aktualnie w ofercie posiadamy kilkadziesiąt różnych typów promienników UVC. Wersje niskoprężnych promienników Philips TUV oraz układy stabilizująco-zapłonowe do nich produkujemy w Polsce, gdzie posiadamy grupę inżynierów R&D opracowujących nowe produkty i technologie UV.
Niskoprężne promienniki UVC należą do najbardziej wydajnych źródeł promieniowania UVC. Promiennik Philips TUV 30 W G13 z 30 W mocy elektrycznej dostarczonej emituje 13,1 W mocy UVC przy pracy na stateczniku elektronicznym, co daje aż 44% sprawności przemiany energii elektrycznej na promieniowanie UVC. Lampy biobójcze Philips TUV emitują promieniowanie UVC prawie wyłącznie przy długości fali 253,7 nm, co zapewnia wyjątkową skuteczność biobójczą (85% maksymalnej skuteczności działania biobójczego – rys. 2). Wykorzystujemy także innowacyjną, ochronną powłokę wewnątrz naczynia wyładowczego promiennika, która zapewnia praktycznie stałą moc wyjściową UVC przez cały okres użytkowania lampy. Użyteczna trwałość promiennika Philips TUV 30 W G13 przy pracy na stateczniku elektronicznym wynosi 18 000 godz. (90% emisji UVC).
Kolejną innowacją było zastąpienie szkła kwarcowego specjalnym szkłem TUV, z którego wykonywane są wszystkie nasze promienniki niskoprężne. Dzięki temu Philips TUV nie emituje promieniowania o długości fali 185 nm tworzącego ozon. Pozwala to na ich stosowanie praktycznie we wszystkich aplikacjach nawet przez 24 godz. na dobę.
Produkcja ozonu jest niepożądana z uwagi na to, że przez reakcje rodnikowe powoduje on uszkodzenie błon biologicznych. Pierwsze niskoprężne promienniki UVC wykonane ze szkła kwarcowego miały tę wadę, że oprócz biobójczego promieniowania 253,7 nm emitowały również promieniowanie o długości fali 185 nm, które tworzy z tlenu w powietrzu ozon O3, i pomieszczenia, w których pracują tego typu promienniki, należy starannie wietrzyć po ich użyciu.
Najwyższe dopuszczalne stężenie dla ozonu w miejscu pracy3,4 wynosi 0,15 mg/m³, choć niektóre źródła5 zalecają, by stężenie nie przekraczało wartość 0,1 mg/m³. Pierwszymi objawami podrażnienia ozonem już przy stężeniach ozonu 0,2 mg/m³ są: kaszel, drapanie w gardle, senność i bóle głowy. Przy większych stężeniach może wystąpić wzrost ciśnienia tętniczego, przyspieszenia tętna, a nawet obrzęk płuc, co w skrajnych przypadkach może spowodować zgon (w stężeniach 9–20 mg/m³). Dlatego zawsze warto sprawdzić przy zakupie promienników, urządzeń do dezynfekcji UVC, czy przypadkiem nie produkują one niepożądanego ozonu.
Pamiętajmy, że urządzenia do dezynfekcji wykorzystujące promieniowanie UVC są skuteczne w zwalczaniu wirusów i innych drobnoustrojów, z tego samego powodu to promieniowanie jest niebezpieczne dla ludzi i zwierząt, gdyż może trwale uszkodzić oczy i skórę. Dlatego podczas prowadzenia dezynfekcji zarówno ludzie, jak i zwierzęta nie mogą przebywać w miejscach, w których mogliby być narażeni na bezpośrednie promieniowanie UVC. Używając promienników UVC, zawsze korzystaj z pomocy profesjonalistów. Pomogą ci oni w efektywny i bezpieczny sposób wykorzystać promienniki UVC w skutecznej dezynfekcji.
mgr inż. Bogdan Ślęk, ekspert UVC, Signify
Bibliografia
- EPA Report, Building Retrofits Protection Against Airborne Chemical and Biological Releases.
- Fluence (UV Dose) Required to Achieve Incremental Log Inactivation of Bacteria, Protozoa, Viruses and Algae Revised, updated and expanded by A.H. Malayeri, M. Mohseni, B. Cairns and J.R. Bolton. With earlier contributions by G. Chevrefils (2006) and E. Caron (2006). With peer review by B. Barbeau, H. Wright (1999) and K.G. Linden.
- Norma PN-Z-04007-2:1994.
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Dz. U. z 2002 r. nr 217, poz. 1833.
- Seńczuk W. (red.), Podręcznik dla studentów, lekarzy i farmaceutów, wydanie IV,Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002.
